Stadsmuren van Valencia
In de ruim twintig eeuwen dat Valencia oud is, hebben de Valencianen veel verschillende verdedigingswerken gebouwd om zich te beschermen tegen opstanden en oorlogen. Als je goed zoekt, kun je nog veel stukken terugvinden van de stadsmuren van Valencia en haar poorten en torens!
De Romeinse muren
De eerste stadsmuren van Valencia ontstonden door de stichters van de stad, de Romeinen. We weten maar weinig over deze stadsmuur. Helaas zijn er maar een paar stukjes van teruggevonden, die niet publiekelijk te bezichtigen zijn. Dit komt omdat de stad in het jaar 75 voor Christus, tijdens één van de burgeroorlogen binnen het Romeinse Rijk, volledig verwoest werd. Zo’n vijftig jaar later bouwden ze de stad opnieuw. Het is niet bekend of deze nieuwe stad ook een muur had, of dat dit niet meer nodig was omdat het Romeinse Rijk ondertussen had gezorgd voor een veilige en rustige omgeving.
Ondanks dat er weinig meer terug te vinden is van de Romeinse muur, kun je nog wel een flink stuk van het centrum van deze oude stad ontdekken! Net achter de kathedraal van Valencia ligt het archeologisch centrum L’Almoina. Hier kun je een aantal Romeinse bouwwerken bezichtigen en enkele stukken van de eeuwenoude straten bewonderen!
De Moorse muren
In het jaar 711 vielen de Moren Spanje binnen. Ze veroverden praktisch heel het schiereiland en stichtten daar een groot Kalifaat. In de 11e eeuw viel het Kalifaat echter, en werd Valencia de hoofdstad van de nieuw opgerichte Taifa (een soort koninkrijk) van Valencia. Deze nieuwe status zorgde ervoor dat de stad groter en belangrijker werd. Zo’n belangrijke stad moest natuurlijk goed verdedigd worden, dus bouwden ze een nieuwe muur om de stad heen.
De muur gebouwd door de Islamitische heersers van Valencia was een stuk groter dan de oude Romeinse muur. Vanaf 1031 vonden er meer en meer oorlogen plaats in de omgeving van de stad en werden de verdedigingswerken telkens verder uitgebreid. Uiteindelijk had de stad zeven toegangspoorten en een heleboel torens. De nieuwe muren bouwden ze zelfs dubbel, met een lagere buitenmuur en een hogere binnenmuur!
Ondanks deze sterke verdedigingswerken werd de stad twee keer belegerd en veroverd. De eerste keer werd de stad in 1094 veroverd na een twee jaar durende belegering door de beroemde veldheer El Cid. Acht jaar later viel de stad weer terug in de handen van de Moren. Bijna 150 jaar later, in 1238, belegerde koning Jaime I van Aragon de stad. Na vijf maanden veroverde hij de stad definitief en eindigde de Moorse heerschappij over de stad. Zowel El Cid als koning Jaime I veroverden de stad pas nadat deze was uitgehongerd, en niet dankzij een directe aanval op de muren van Valencia!
De laatste stadsmuur
De verdedigingswerken van de Moren bleven na de verovering van de stad nog lang in gebruik. Pas anderhalve eeuw later was er aanleiding om een nieuwe, moderne muur te bouwen. In die tijd brak namelijk de Oorlog van de Twee Peters uit. Koning Peter IV van Aragon en Valencia vocht tientallen jaren tegen koning Peter van Castilië, en Valencia moest dus beter verdedigd worden. In een korte tijd werd er dus een nieuwe muur om de stad heen gebouwd.
De nieuwe muur van Valencia werd gebouwd rondom het gebied wat tegenwoordig het stadscentrum is en was ongeveer vier kilometer lang. Twaalf poorten boden toegang tot de stad, waarvan er vandaag nog twee terug te vinden zijn: Torres de Serranos aan de noordkant van het centrum, en Torres de Quart aan de westzijde. Voor zo’n vierhonderd jaar voldeden deze verdedigingswerken goed aan hun doel. Binnen de muren waren oorspronkelijk grote velden waar ze agrarische producten verbouwden. Door de eeuwen heen werden al deze gebieden helemaal volgebouwd.
De oude Moorse muur werd niet gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe stadsmuur. De Valencianen lieten deze in stand om te dienen als tweede verdedigingslinie binnen de stad. Tegelijkertijd was het een handige afscheiding tussen de verschillende wijken. Zo werden zowel de Morería (de Moorse wijk) en de Judería (de Joodse wijk) een plekje gegeven tussen de oude en de nieuwe muur, buiten het oude stadscentrum wat voor de katholieke Valencianen zelf was.
Pas in 1865 begon de sloop van de stadsmuren van Valencia. Dit gebeurde in opdracht van de gouverneur, Cirilo Amorós. In deze periode waren de muren al erg oud, en niet meer geschikt als verdediging tegen de moderne wapens. Tegelijkertijd was er een grote crisis in de textielindustrie waar Valencia een grote speler in was. Er waren dus veel arbeiders die werkloos thuis zaten en de gouverneur zag hier een kans om hen tijdelijk alternatief werk aan te bieden. Alleen de Torres de Serranos en de Torres de Quart overleefden de sloop, omdat ze op dat moment als gevangenissen in gebruik waren.
Waar kun je de stadsmuren van Valencia nog vinden?
Van de verschillende stadsmuren van Valencia zijn nog enkele stukjes terug te vinden. Hieronder vind je de meeste overgebleven verdedigingswerken terug. Als je ze in volgorde opzoekt, heb je gelijk een mooie wandeling gemaakt!
Torres de Serranos
De meest spectaculaire van de Valenciaanse stadspoorten, de Torres de Serranos, vind je aan de noordzijde van het centrum. Deze poort was eeuwenlang de plek waar koninklijke ontvangstceremonies werden georganiseerd, was in gebruik als gevangenis, en is tegenwoordig een prachtig uitkijkpunt om het park en het centrum te bewonderen!
- Plaça dels Furs
- Openingstijden:
Maandag t/m zaterdag: 10.00 – 17.30 uur
Zondag: 13.30 – 13.30 uur
Torres de Quart
De Torres de Quart hoorden, net als de Torres de Serranos, bij de stadsmuur die gebouwd werd in de 14e eeuw en staat aan de westzijde van het centrum. In tegenstelling tot zijn broertje, zie je in deze stadspoort nog flinke beschadigingen terugkomen van het oorlogsgeweld van de afgelopen eeuwen! Net naast de poort staat het enige overgebleven stuk van de stadsmuur zelf.
- Plaça de Santa Úrsula 1
- Openingstijden:
Maandag: gesloten
Dinsdag t/m zaterdag: 10.00 – 19.00 uur
Zondag: 10.00 – 14.00 uur
Forn i Pastisseria Montaner
Als je het traditionele bakkerijtje Montaner binnenloopt, zie je aan je linkerkant hele oude stenen in de muur zitten. Deze bakkerij is eeuwen geleden tegen de Moorse stadsmuur aangebouwd. Zowel aan de binnen- als aan de buitenkant zie je dus deze stadsmuur nog terugkomen in de gevel.
- Carrer de Roteros 5
- Openingstijden:
Maandag tot en met vrijdag: 07.30 – 15.00 uur en van 16.30 – 20.00 uur
Zaterdag: 08.00 – 15.00 uur
Zondag: 9.30 – 14.30 uur
Torre del Ángel
Eén van de oude halfronde torens van de Moorse muur staat nog steeds overeind, weggestopt in de tuin van een huizenblok. In deze toren is tegenwoordig een woning gevestigd. Je kunt deze toren net zien staan vanuit Carrer d’en Borràs.
- Carrer d’en Borrás 4
Portal de la Valldigna
In de wijk El Carmen kun je nog een prachtig klein poortje terugvinden op de plek waar tot de 14e eeuw de Moorse stadsmuur van Valencia stond. Net buiten de stadsmuur lag de Morería, de Moorse wijk die met de bouw van de nieuwe stadsmuur ingelijfd werd bij de stad. In de Moorse muur werd dit poortje gebouwd om een connectie te openen tussen het stadscentrum en de Morería.
- Carrer del Portal de Valldigna
Galería del Tossal
Waar je tegenwoordig gezellig een biertje drinkt op Plaza del Tossal, stond vroeger één van de stadspoorten van het Moorse Balansiya. In de Galería del Tossal kun je hier nog de overblijfselen van een toren en een stukje stadsmuur terugvinden. Een bezoek aan de galerij, waar je ook moderne kunst vindt, kost normaal gezien €2.
- Plaça del Tossal
- Openingstijden:
Maandag: gesloten
Dinsdag t/m zaterdag: 16.00 – 19.00 uur
Zondag en feestdagen: 10.00 – 14.00 uur
Puerta del Mar
Helemaal aan de andere kant van het centrum, midden op een grote rotonde, vind je de Puerta del Mar. De naam, de ‘Poort van de Zee’, verwijst naar het feit dat vroeger al het verkeer van en naar de Valenciaanse haven via deze poort liep. Deze poort lijkt net een triomfpoort, en is een replica van de originele poort die in 1868 gesloopt werd. Onder de middelste boog staat een groot stenen kruis, en deze poort is dan ook een monument voor de slachtoffers van de Spaanse burgeroorlog van 1936 tot 1939. Een inscriptie ter ere van dictator Franco, de winnaar van de burgeroorlog, is tegenwoordig afgedekt.
- Plaça de la Porta de la Mar
Puerta de los Judíos
Op een paar minuutjes lopen van de Puerta del Mar, bij de ingang van metrostation Colón, liggen de restanten van de ‘Poort van de Joden’. Deze archeologische resten werden gevonden bij het aanleggen van het metrostation. De poort was vernoemd naar de Joodse begraafplaats die in de Middeleeuwen er vlak naast lag, waar tegenwoordig de ingang van warenhuis El Corte Inglés is.
- Carrer de Colón 2