Spaanse eetgewoonten
Als je om 12.00 uur op zoek bent naar een lekkere lunch in Valencia, zijn veel restaurants nog dicht. En hoe kan het dat de beste paella-restaurants ‘s avonds dicht zijn? Waarom hebben de Spanjaarden geen honger om 18.00 uur? De Spaanse eetgewoonten zijn een tikje anders dan jij misschien gewend bent. Hier lees je hoe het zit!
Hoe vaak eten de Spanjaarden?
In Spanje zijn er in totaal zo’n vijf eetmomenten, verspreid over heel de dag. Iets meer dus dan wij in ons moederland gewend zijn! Deze eetmomenten zijn el desayuno, el almuerzo of l’esmorzaret, la comida, la merienda en la cena.
El desayuno
Letterlijk het ‘ontvasten’, wat natuurlijk het ontbijt is. Het ontbijt wordt doorgaans gegeten tussen 7.00 en 8.30 uur. In het weekend slapen de Spanjaarden lekker uit en kan dit tijdstip opschuiven naar tussen 8.30 en 10.00 uur. Het ontbijt is populair in Spanje; uit een onderzoek van de overheid bleek dat slechts 1,4 procent van de Spanjaarden nooit ontbijt. Gelukkig zijn er in Valencia veel barretjes waar je heerlijk kunt ontbijten!
De Spanjaarden kiezen over het algemeen tussen een desayuno dulce, een zoet ontbijt, of een desayuno salado, een zout ontbijt. In de praktijk biedt bijna elk barretje een variant aan van getoast brood met olijfolie en geraspte tomaat erop. Je kunt ervoor kiezen om wat Spaanse jamón hierop te leggen, maar simpelweg het brood met tomaat is ook al erg lekker én traditioneel. En als je dan toch in Valencia bent, de stad van de sinaasappels, hoort een glas verse sinaasappelsap er natuurlijk ook bij!
Een zoet ontbijt neemt vaak de vorm van een croissant (cruasán in het Spaans) of een andere zoete lekkernij. In Madrid zijn bijvoorbeeld churros met warme chocolade erg populair. Je kunt ook simpelweg voor toast met boter en jam kiezen.
El almuerzo
Het almuerzo wordt in het Valenciaans l’esmorzaret genoemd. Als je het vertaalt naar het Engels of Nederlands komt er vaak ‘lunch’ of ‘brunch’ uit, maar dat stelt niet voor wat je daar thuis van verwacht! Almuerzo komt van het Latijnse werkwoord ‘mordere’, wat letterlijk ‘bijten’ betekent, maar in antiek taalgebruik meer iets betekent van ‘een licht hapje’. Dit is in Spanje echter uitgegroeid tot een flinke hap! Een licht ontbijt – of een lege maag – is dus aan te raden als je een almuerzo gepland hebt.
Tussen 9.00 en 12.00 uur is het tijd voor deze tweede maaltijd van de dag, afhankelijk van wanneer je tijd hebt. En in tegenstelling tot wat je misschien verwacht, begin je dan niet met een koffietje, maar met een biertje, wijntje of tinto de verano! Hierbij hoort een zogenaamde bocadillo, een broodje met over het algemeen warme vulling. Dit kan onder andere vlees zijn, zeevruchten, of bijvoorbeeld tortilla de patata, het beroemde dikke gebakken ei met aardappel erin! Je sluit hierna af met een koffie, bijvoorbeeld de cremaet.
De cremaet is een typisch Valenciaans koffietje. Een bodempje rum wordt aangestoken in het glas, waarbij de meeste alcohol verbrandt en er een lekker zoet drankje achterblijft. Hierin wordt een zwarte koffie geschonken. Een stukje kaneel, een schilletje van de citroen en een paar koffiebonen maken het compleet: een zoete afsluiting van je almuerzo!
Als je deze maaltijd serieus genoeg neemt – misschien zelfs met wat extra tapas erbij – kun je eventueel ook de lunch overslaan. En gelukkig zijn de almuerzos doorgaans lekker goedkoop, met prijzen tussen de €6 en €10. Zo kom je goedkoop de dag door!
La comida
De lunch is voor veel Spanjaarden de belangrijkste maaltijd van de dag. In tegenstelling tot wat wij vaak gewend zijn, wordt ‘s middags praktisch altijd een grote, warme maaltijd gegeten. Vandaar dat veel restaurants een menu del día aanbieden: een menu met voorgerecht, hoofdgerecht, en nagerecht en soms zelfs inclusief een drankje! We hebben uiteraard een paar tips voor zo’n menu del día; die vind je op deze pagina! Heb je toch meer zin in een broodje, salade of wat tapas? Ook daar hebben we goede tips voor!
Paella is het typische lunchgerecht van Valencia. Van oorsprong aten de Valencianen dit gerecht vooral op zondag, maar tegenwoordig kun je het elke dag eten. De meest traditionele paella restaurants van Valencia zijn enkel ‘s middags open. Dit gerecht wordt namelijk al eeuwenlang als lunch gegeten. De traditionele Valenciaanse paella is de paella valenciana, gemaakt met kip en konijn!
Je kunt het beste een reservering maken én dan gelijk doorgeven welke versie van paella je het liefst wilt eten. Zo voorkom je dat je lang moet wachten op je eten nadat je bent aangekomen. Omdat het lang duurt om een goede paella te maken, is het bij meerdere restaurants zelfs vereist om van tevoren je keuze door te geven en kun je dus zonder reservering geen paella eten…
Zit het nagerecht achter je kiezen? Dan is het tijd voor de sobremesa, het Spaanse natafelen. De Spanjaarden vinden het belangrijk om niet meteen op te staan, maar lekker aan de tafel te blijven zitten. Bestel een koffietje of een likeurtje en praat even lekker na met je gezelschap. Dit is niet alleen gezellig, maar ook goed voor de spijsvertering!
La merienda
In Spanje eet men het avondeten pas erg laat voor onze begrippen. Je vraagt je misschien af hoe het kan dat mensen hier geen honger krijgen als het zo lang duurt. Simpel: een extra eetmomentje tussendoor! Dit is la merienda. De naam komt uit het Latijn en betekent ruwweg ‘verdienste’: een beloning voor je harde werk van de middag dus.
Over het algemeen eten de Spanjaarden graag iets zoets voor la merienda. In Valencia is het populairste tussendoortje de beroemde horchata met een fartón! Houd er wel rekening mee dat dit drankje best koud is, dus op een frisse dag kun je misschien beter een koffietje of warme chocolade bestellen. Hierbij sluit een stukje cake zoals coca de llanda ook heerlijk aan.
Tardeo
Heb je net geluncht en geen zin in wat zoets, maar juist wat sterkers? Dan is de tardeo voor jou! Deze Spaanse variant van de borrel is de afgelopen jaren populair geworden. Het is ook lekker veelzijdig! Je kunt kiezen voor een cocktail op terras – de Spanjaarden kiezen graag een gin-tonic – met of zonder een tapa erbij. Als je wat meer actief wilt zijn, kun je bij andere plekjes de dansvloer op, soms al vanaf 16.00 of 17.00 uur. Zo ben je lekker vroeg thuis ‘s avonds, óf je hebt al een goede pre-party achter de rug voordat je naar de club gaat! De tardeo is vooral populair op donderdag, vrijdag en zaterdag.
La cena
En dan eindelijk, vanaf ongeveer 20.00 uur, gaan de restaurants open voor het avondeten, wat in het Spaans la cena heet.. Het eerste uurtje is het vaak relatief rustig. Spanjaarden houden van een late avondmaaltijd. Hoe warmer het is, hoe later het wordt. Dit betekent wel dat ze wat minder uitgebreid eten; een zware paella in je maag is niet zo lekker als je snel daarna naar bed gaat…
Tapas zijn daarom een perfecte optie voor het avondeten. Het is een goed idee om niet te veel tapas tegelijkertijd te bestellen. De porties zijn soms groter dan je verwacht. Alles wordt in het midden van de tafel gezet en gedeeld met iedereen. Heb je alles op en heb je nog steeds trek? Bestel dan lekker een tweede ronde!
Wat een vreemde tijden!
De etenstijden zijn in Spanje doorgaans op momenten waar wij vreemd van opkijken. Dat heeft verschillende redenen. Ten eerste een praktische reden: de middagmaaltijd vindt plaats op het moment dat de zon het felste is. Zeker in de zomer is het fijn dat je op de warmste uren niet hoeft te werken, maar een lange middagpauze kunt nemen. Bij fysieke banen en kleinere bedrijven zie je vaak dat de middagpauze twee tot soms wel drie uur duurt. Zo ontwijk je de hittepiek.
Door zo’n lange middagpauze werk je uiteraard ‘s avonds langer door. Bijna alle winkels sluiten op z’n vroegst rond 20.00 uur en regelmatig later. Hierdoor eten mensen ‘s avonds ook automatisch later. Je moet natuurlijk eerst nog naar huis, misschien nog een boodschap doen, en pas daarna is het tijd voor het avondeten!
De tweede reden dat vooral de lunch en het avondeten zo laat op de dag vallen, is historisch. Vroeger viel Spanje in de tijdzone van het Verenigd Koninkrijk, één uurtje verschil met de rest van Europa dus. In 1939 kwam er in Spanje dictator Francisco Franco aan de macht, die goed bevriend was met Hitler en Mussolini. Om de band met Hitler aan te halen, paste Franco de tijdzone van Spanje aan naar de Duitse tijd. Hiermee werd de ‘normale’ lunchtijd van 13.00 uur opeens 14.00 uur, en werkte men ‘s avonds opeens niet meer tot 19.00 uur, maar tot 20.00 uur!
Hoe laat kan ik aan een biertje of wijntje?
Als je om 9.00 uur ‘s ochtends door Valencia loopt, kun je regelmatig al biertjes of een glas wijn op tafel zien staan. Bizar vroeg voor onze gewoonte, maar heel normaal voor de Spanjaarden. Het is niet zo dat ze dan gelijk een alcoholmarathon houden, maar een biertje of wijntje bij de almuerzo ‘s ochtends is toch lekker. Ook kijken de Spanjaarden niet heel vreemd op van alcohol tijdens de lunch op een werkdag, zolang je maar drinkt met mate. Zelfs de bar van de universiteit serveert alcohol!
Een hapje en een drankje!
Een belangrijk element van de Spaanse drinkcultuur is dat je praktisch nooit alleen een drankje doet. Wat nootjes of olijven krijg je vaak automatisch bij een biertje, maar de Spanjaarden bestellen ook graag een tapa erbij. Zo komt de alcohol wat minder hard binnen dan op een lege maag.
In Valencia zijn de tapas relatief grote porties, dus bestel niet te veel! Voor een gezellige avond op terras, is het een goed idee om één tapa te bestellen om te delen met heel de tafel. Als je die (bijna) op hebt, kun je de volgende bestellen, en zo rustig genieten van de gezelligheid!
Tips
- Heb je door het lezen van deze tekst al trek gekregen? Bekijk hier onze pagina’s gevuld met eettips in Valencia!
- Op zoek naar een plek waar je alle eetmomenten kan ervaren? Bezoek de Mercado de Colón!