Las Fallas

Las Fallas is het grootste straatfestival van Spanje. Het is een overweldigende, wondere wereld van gigantische, geknutselde beelden, ‘fallas’ genoemd. De elegante ‘falleras’ hebben zich op hun allermooist gekleed en lijken wel prinsessen in hun schitterende jurken. Voeg hier een enorme dosis vuurwerk aan toe en het feest is compleet. De enige manier om Fallas écht te beleven is door naar Valencia te komen en je onder te dompelen in de magische festiviteiten.

Op deze pagina vind je alle informatie die je nodig hebt voor dit geweldige feest, onder andere over:

Fallas programma 2025

De Valenciaanse droomwereld tijdens Las Fallas

Een bezoek aan Valencia tijdens Las Fallas is een absolute aanrader. De stad barst bijkans uit z’n voegen van de gezelligheid en nog meer dan anders is er overal iets te doen. Vergelijk het een beetje met Koningsdag in Nederland, maar dan meer dan drie weken(!) lang. Vooral in de weekenden en tijdens het hoogtepunt van 15 tot en met 19 maart is het één groot feest. Laat dat feestvieren maar aan de Valencianen over of beter nog: doe lekker met ze mee!

De festiviteiten beginnen ieder jaar op de laatste zondag van februari. In 2024 is dat zondag 25 februari. Met 19 maart als einddatum betekent dat dus dat Las Fallas ruim drie weken duurt. De openingsceremonie, oftewel ‘La Crida’, is het startsein van een onvergetelijke periode die zijn weerga niet kent.

Het meest bijzondere van Las Fallas zal gebeuren tijdens de eindceremonie ‘La Crema’ op 19 maart. Tijdens deze traditie worden alle Fallas in de brand gestoken ter ere van San José, de beschermheilige van de timmermannen. 

Een dag vol belevenissen

Uitslapen is een utopie tijdens dit elektrisch geladen feest, dus het devies is vroeg eruit om zoveel mogelijk mee te maken. De vuurwerkwinkels doen uitstekende zaken deze tijd en dat is te merken. Dag en nacht knalt iedereen er hier op los!

Oorverdovend, ritmisch geknal

Aan het begin van de middag moet je op Plaza del Ayuntamiento zijn voor de ‘mascleta’, een grote knalvuurwerkshow. Een uur van tevoren staat het al rijendik met belangstellenden. Als je vijf minuten voor het begin nog richting het plein wil togen, weet je zeker dat je achteraan staat.

Om precies 14.00 uur wordt de eerste knaller de lucht ingeschoten en dit is het startsein van een continue ritmisch gedreun. Het gaat steeds harder. En steeds sneller. Wie goed luistert, hoort het ritme en voelt dat ook vooral. Net op het moment dat je denkt dat je de kracht niet meer de baas bent, volgt de eindknal en zie je overal om je heen enthousiaste Valencianen. Ze praten met elkaar hoe goed deze mascleta ritmisch in elkaar zat en ze kijken al uit naar de volgende. Gelukkig is er vanaf 1 maart iedere dag een mascleta te bewonderen, tot en met 19 maart.

Paellawedstrijden, falleras en muzikale optredens

Nadat je gecheckt hebt of je trommelvliezen nog heel zijn, is het uiteraard tijd ook wat van de Valenciaanse gastronomie mee te pikken. Niets is leuker dan tijdens één van de vele paellawedstrijden die de Fallasverenigingen organiseren, te vragen of je een vorkje mag mee prikken. Vergis je niet, de lekkerste paella eet je ’s middags, dus dat komt goed uit zo net na de mascleta.

Ondertussen lopen dames in prachtige jurken je aan alle kanten voorbij. Dit zijn de ‘falleras’, de vrouwen die bij de Fallasverenigingen horen. Tijdens Las Fallas hebben zij zich in bijzondere, feestelijke kleding gehesen en dankzij hen wordt het feest nog net een tikkeltje specialer. Maar ook de mannen zien er prachtig uit in hun traditionele kostuums!

Feest er lekker op los!

Tegen de avond zijn er tal van festiviteiten, vaak (live)optredens die tot in de zeer vroege uurtjes door kunnen gaan. ‘Verbenas’ worden de buitenpodia genoemd die door de verenigingen worden gefaciliteerd. Daar kan je los gaan alsof je in een discotheek staat en door middel van ieder drankje wat je drinkt, geef je ook weer een beetje terug aan de ‘Casal Faller’. Geen nood als je gedurende de avond een beetje trek krijgt, je kunt je honger stillen bij talloze kraampjes.

Fallas beelden

Door heel Valencia staan enorm veel Fallas beelden, elk met een eigen betekenis en vaak veel sarcasme erin. Je ziet veel Fallas beelden die bijvoorbeeld met een knipoog kijken naar de maatschappij of bepaalde politieke figuren. Onderstaand vind je 2 beschrijvingen van Fallas kunstwerken uit de ‘speciale’ categorie. Lijkt het je leuk om meer te weten te komen over een aantal fallas beelden in de wijk Ruzafa, dan is onze Fallas rondleiding zeker een aanrader!

Het vinden van de Fallas beelden

Wanneer je tijdens Las Fallas door Valencia loopt, kom je waarschijnlijk constant al Fallas en ninots tegen! Ze zijn dan ook echt niet te missen door de grootte en felle kleuren. Toch kun je gerichter op zoek als je dat zou willen! 

El Turista Fallero tijdschrift
Kun jij een aardig woordje Spaans of goed overweg met Google Translate? In het tijdschrift El Turista Fallero staat, in het Spaans, een omschrijving van elk Fallas beeld. Hoewel het misschien net zo leuk is om zelf te bedenken wat het thema en verhaal achter de beelden zijn, kun je in dit tijdschrift lezen hoeveel geld in elk beeld is gestoken, waar je het beeld kan vinden en wat het verhaal erachter is. Het tijdschrift wordt al sinds 1942 ieder jaar uitgegeven tijdens Las Fallas en je kunt het voor €9,80 kopen bij de kiosken die overal op straat te vinden zijn. 

Handige apps tijdens Fallas

Apps Fallas 2024
In de apps ‘Fallas Valencia’ en ‘Fallas 2024’ vind je op een kaart de locaties van alle Fallas beelden. Als je er op klikt kun je in het Engels of Spaans meer informatie vinden over alle beelden. Deze informatie is minder gedetailleerd dan in het tijdschrift, maar het overzicht is superhandig! In de app kun je ook informatie vinden over opkomende evenementen, zoals de mascletà iedere dag om 14.00 uur en de bloemen offeringen om 15.30 uur op donderdag 17 maart. 

#Fallasbot
Stel al je vragen over Fallas aan Fallasbot! Fallasbot is een assistente die jou op Whatsapp informatie geeft over uiteenlopende onderwerpen rondom Fallas. Bijvoorbeeld waar het dichtstbijzijnde feestje of vuurwerkshow is. Begin de chat door ‘hallo’ te zeggen. Hierna geeft de bot je automatisch de optie een taal in te stellen. Dit kan niet in het Nederlands, helaas, maar wel in het Engels. Superhandig als je even snel informatie wilt! Klik hier om te beginnen met chatten!

Bijzondere Fallas in 2024

Vervoer 

Tijdens Las Fallas gaat het vervoer in Valencia net even iets anders dan tijdens de rest van het jaar. Er zijn bijvoorbeeld aangepaste tarieven en dienstregelingen. Verrassend Valencia heeft ook nog enkele tips voor je wat betreft het vervoer tijdens Las Fallas. 

Metro

Tijdens Las Fallas heeft de metro een aangepaste dienstregeling. In de weekenden van 2, 3, 9 en 10 maart is er ook een speciale Fallasdienst in de middag, met meerdere ritten, in verband met de mascletas. Zaterdagavond 24 en zondagavond 25 februari rijdt de metro met meerdere ritten in verband met de vuurwerkshows en ook op zaterdag 2 en 9 maart rijden de metro’s ‘s nachts. Vanaf 15 maart tot en met de ochtend van 19 maart rijdt de metro de gehele dag en nacht.

In principe is veel in Valencia op loopafstand. In het centrum heb je geen metro nodig. Misschien is je accommodatie iets verder van het centrum gelegen. Dan kan je ervoor kiezen steeds met de metro naar het centrum te gaan. Een kaartje kost € 1,50 (sencillo, zone A of B). Ben je van plan vaker met de metro te gaan? Dan is een 10-rittenkaart (de Bonometro, zone A) voordeliger. Deze kost € 7,20. Handig hieraan is dat je met meerdere personen op 1 kaart kan reizen. Houd er wel rekening mee in welke zone je reist. Het centrum is voornamelijk zone A. 

Bus

Tijdens Las Fallas kunnen de bussen niet goed door het centrum komen door de drukte en de immens grote falla’s. Er zijn dus enkele omwegen. We raden je aan om de bus tot het centrum te nemen en het laatste stuk te lopen. Buiten het centrum kan je prima de bus gebruiken. Een kaartje kost € 1,50 (sencillo). Ook hier kan je een Bonobus kopen, voor € 8,50 en hier kan je met meerdere personen op reizen. Dit is te koop bij een van de vele ‘Tabacos’ of ‘Estancos’ die je in Valencia vindt.

Fiets

Om met de fiets tussen 15 – 19 maart door het centrum te gaan is geen handig idee, aangezien wandelen soms al lastig kan zijn door de enorme drukte. Wat wel een aanrader is om bijvoorbeeld overdag met de fiets verschillende Fallas kunstwerken te bekijken die wat verder weg gelegen zijn van het centrum en de wijken eromheen. Ook kan je natuurlijk nog heerlijk fietsen door het Turia park en langs de Ciudad de las Artes y de las Ciencias.

Valenbisi

We raden het af om tijdens Las Fallas (15-19 maart) met de Valenbisi door het centrum te gaan. Veel Valenbisi punten zijn tijdens het feest afgesloten.

Taxi

Omdat het tijdens Las Fallas, vooral tijdens de hoofdweek van 15 tot en met 19 maart en ‘s middags rond de mascletas, erg druk kan zijn, raden we je af een taxi door het centrum te nemen rond deze periodes. Je kunt er wel voor kiezen een taxi te nemen tot het centrum en het laatste stuk te lopen.

Toeristische bus

De Valencia Bus Turistic heeft van 13 tot en met 19 maart een aangepast Fallas schema. De bussen komen bijvoorbeeld niet langs Plaza de la Reina. Er zijn drie routes: A (historisch centrum), B (de haven en het strand) en C (het natuurgebied Albufera). Met een dagkaart kan je meerdere routes rijden.

Verder raden we je vooral aan veel te lopen. In Valencia zijn de afstanden kort en vindt veel plaats in het centrum en de wijk Ruzafa. Dit ligt allemaal erg dicht bij elkaar! 

Ontstaan Las Fallas

Het woord Falla komt van het Latijnse ‘fax’ wat fakkel betekent. Fallas is het Valenciaanse woord dat zowel de naam van het feest is, als de naam van de poppen die centraal staan. De oorsprong van Fallas ligt in de middeleeuwen. In de donkere en koude wintermaanden moesten de Valenciaanse ambachtslieden zich bijlichten tijdens hun werk. Daarvoor gebruikten ze ‘parots’, houten planken, waaraan ze hun lantaarns hingen. Omdat het lente werd, hadden ze deze lantaarns niet meer nodig en konden de houten planken verbrand worden. Voor de werkplaats maakten de ambachtslieden dan een vuur met alle houtsnippers en rommel die ze konden vinden. De lantaarn zelf kwam bovenop de vuurstapel te staan. Door de jaren heen is de lantaarn aangekleed en kreeg die steeds meer een menselijker vorm.

Op de feestdag van San José (19 maart) worden de Fallas beelden/poppen verbrand. Het is geen toeval dat de heiligendag van Sint Jozef en het verbranden van de ninots samenvallen. Sint Jozef is namelijk de beschermheilige van de timmermannen, de groep ambachtslieden die begonnen met de traditionele verbranding van de ‘parots’. Het verbranden was dus niet alleen bedoeld om de lente in te wijden, maar ook als dankbetuiging aan Sint Jozef.

Vaderdag in Spanje

Sinds 1948 is 19 maart niet alleen de feestdag van San José, maar ook de Spaanse Vaderdag! In de jaren 40 vonden de Spanjaarden dat niet alleen de moeders, maar ook de vaders hun eigen feestdag moesten hebben. Sint Jozef staat in het Katholieke geloof symbool voor goed vaderschap, als adoptievader van Jezus en als voorbeeld van een bescheiden, hardwerkende familieman en was daarmee dus een voordehandliggende keuze. Voor de Valencianen is het op 19 maart dus dubbel feest!

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog werd Las Fallas niet gevierd. Daarvoor waren de poppen enigszins satirisch en maatschappijkritisch. In reactie hierop wilde de overheid meerdere malen, overigens zonder succes, Las Fallas afschaffen. Na de Spaanse Burgeroorlog en tijdens de dictatuur van Franco en de daarbij horende censuur, verloor Las Fallas de satirische functie bijna volledig. Wel was het één van de weinige publieke vrijheden die werd getolereerd. Tegenwoordig is de satire weer helemaal terug en worden er vaak maatschappelijke problemen aangekaart. 

De beelden

De beelden die tijdens Las Fallas gemaakt worden, heten ook ‘fallas’. Een falla bestaat uit verschillende poppen. De poppen worden ‘ninots’ genoemd. De fallas zijn soms wel 30 meter hoog. In 2008 werd de duurste falla ooit gemaakt. Het beeld kostte bijna 1 miljoen euro. In 2013 was het duurste beeld 400.000 euro en in 2014 was het duurste beeld 230.000 euro. Er wordt steeds minder geld uitgegeven aan de beelden. In 2016 kostte het duurste beeld 200.000 euro, van de Fallas vereniging Convento Jerusalen-Matematico Marzal. Het goedkoopste beeld heeft 600 euro gekost. Desalniettemin blijven de beelden er prachtig uitzien. De fallas bevatten meestal een thema. Dit kan iets maatschappelijks zijn en vaak zit er veel satire in de beelden verwerkt.

Fallas vereniging

De beelden worden gemaakt van wax, papier, piepschuim en hout. Elke Fallas vereniging maakt haar eigen falla, waar ze soms wel maanden aan werken. Deze beelden zijn zo immens groot, dat ze niet zomaar in het buurthuis in elkaar kunnen worden geknutseld. In grote loodsen, garages en pakhuizen worden de fallas opgebouwd. Dit gebeurt allemaal in de ‘Ciudad Fallera’, een speciale plek in Valencia waar alle fallas worden opgebouwd. Elke vereniging maakt ook een ‘kinderfalla’.

Elk jaar wordt één ninot als winnaar uitgekozen. Van de winnaar van dat jaar wordt een stukje van het beeld afgehaald. Dit beeld, samen met alle andere fallas beelden, wordt verbrand tijdens een groot feest op 19 maart (‘La Crema’). Dit is tevens het einde van Las Fallas. Het is een bijzonder gezicht en dit spektakel mag je zeker niet missen! 

La Ofrenda (het bloemenoffer)

‘La Ofrenda de las Fallas’, ofwel de bloemenoffering tijdens Fallas, is een van de belangrijkste en meest ontroerende evenementen. Gedurende twee dagen lopen de falleros en falleras van de verschillende Fallas (verenigingen) van Valencia onder begeleiding van muziek naar het Plaza de la Virgen om daar hun bloemenkrans aan de Mare de Déu te geven.

Deze viering, voorafgaand aan het hoogtepunt van Fallas genaamd de cremà, is buitengewoon complex omdat er een specifieke volgorde van deelname is vastgesteld om alles perfect te laten verlopen. De fallas lopen gegroepeerd per sector, waarbij elk een vooraf vastgesteld tijdstip en dag heeft. De deelnemers betreden het Plaza de la Virgen via twee toegangswegen: ofwel vanaf de straat Calle San Vicente of vanaf de straat Calle la Paz.

UNESCO

De Valencianen zijn ontzettend trots op Las Fallas en dat merk je aan alles. De inwoners van Valencia kunnen vol passie vertellen over ‘hun’ feest, maar je ziet het ook in andere vormen. Bijna een maand voorafgaand aan Las Fallas worden enkele straten in de stad afgesloten waar niet geparkeerd mag worden. Fallas leeft enorm en staat sinds 2016 op de UNESCO lijst voor Immaterieel (cultureel) erfgoed.

Immaterieel (cultureel) erfgoed

De Valencianen hadden ‘hun’ Fallas aangedragen bij UNESCO als immaterieel (cultureel) erfgoed. Op deze lijst staan onder andere rituelen, muziek en tradities. Nederlandse voorbeelden van immaterieel erfgoed zijn Varsity (universiteitsroeiwedstrijden), priksleeën en Sinterklaas. In België is dat de biercultuur en de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten in Tongeren. De flamencodans is onder andere onderdeel van het immaterieel erfgoed in Spanje.

In oktober 2015 werd besloten dat Las Fallas kandidaat is. De maanden daaropvolgend hield UNESCO de activiteiten goed in de gaten. De Valencianen hadden namelijk een jaar om de organisatie te overtuigen. Eind november 2016 werd duidelijk dat Las Fallas onderdeel is van UNESCO’s Immaterieel (cultureel) erfgoedlijst. De toevoeging van Las Fallas geldt trouwens niet alleen voor de stad Valencia, maar voor de hele Comunidad Valenciana (regio Valencia).

Wat heeft Valencia ervoor gedaan?

Las Fallas met haar ninots, fallas, paellawedstrijden en mascleta moest eigenlijk genoeg zijn om op de lijst te komen, maar de Valencianen haalden meer uit de kast. Zo vond op 29 februari op het Plaza Ayuntamiento een bijzondere mascleta plaats. Normaal beginnen de dagelijkse mascletas pas op 1 maart, maar voor UNESCO maakten de Valencianen een uitzondering. Hoofdsponsor Amstel werkte samen met ‘pirotecnia’ Vicente Caballer om er een lawaaierig (en kleurrijk) vuurwerkspektakel van te maken. De knallen waren zo hard dat UNESCO duidelijk kon horen dat de Valerianen met Las Fallas op de Immaterieel erfgoedlijst wilden komen te staan, aldus de Valencianen.

Amstel fest

Amstel deed nog meer om Las Fallas in the picture te krijgen bij UNESCO. Zo organiseerden ze ook het Amstel Fest, een festival vol kunst, cultuur en gastronomie. Er werd zelfs een speciaal Fallas biertje door hen ontwikkeld.

Soroll Store

Op het gemeentehuisplein Plaza Ayuntamiento stond een ‘Fallas winkel’. Hier had Amstel verschillende Fallas items voor ontwikkeld. Hier konden de Valencianen ook hun redenen opschrijven waarom Las Fallas bij UNESCO moest komen.

Verlichting

De Valencianen zijn ook helemaal gek van verlichting. Tijdens de kerstdagen hangen de prachtigste creaties in de straten, het bekende warenhuis El Corte Ingles bekleedt het gebouw met grote lichtgevende sterren en het centrale plein Plaza Ayuntamiento wordt mooi aangekleed. Tijdens Las Fallas kan het allemaal nog groter, gekker en flitsender. Bepaalde straten in wijken worden zo versierd dat het lijkt alsof je in een sprookje bent beland.  

Vrijdag 8 maart (tussen 20:00 – 21:00 uur) gaan dit jaar de lichtjes voor het eerst aan en kun je genieten van de mooiste lichtshows van Valencia. Van 8 maart – 19 maart kan je de mooi verlichte straten bewonderen op verschillende locaties (als het donker is). De wedstrijd is verdeeld in twee categorieën, namelijk categorie A en B. Categorie A had een budget beschikbaar vanaf €15,001 en categorie B heeft een budget tot €15,000. De jury zal uiteindelijk bepalen wie er dit jaar met de prijs vandoor gaat! 

Lichtshows in Valencia in 2025

Het programma van de lichtshows in 2025 is op dit moment nog niet bekend. Om een idee te krijgen van hoe het programma er (ongeveer) uit zal gaan zien, kun je hieronder het programma van het afgelopen jaar bekijken.

Programma 2024
De lichten gaan aan op vrijdag 9 maart:
20:00 uur – Op de kruising van Carrer del Puerto Rico en Calle Cuba in de wijk Ruzafa met vuurwerk
20:00 uur – Op de kruising van Calle Cuba en Carrer del Literato Azorín in de wijk Ruzafa
O.V.B – Op de kruising van Carrer de Cádiz en Carrer dels Centelles in de wijk Ruzafa
20:00 uur – Op de kruising van Carrer de Sueca en Carrer del Literato Azorín in de wijk Ruzafa
20:00 uur – Op de kruising van Calle Malvarrosa en Calle Antonio Ponz Cavite in de wijk La Malvarrosa.

Tip! Op deze laatste locatie in Malvarrosa zijn er vanaf vrijdag 8 maart t/m dinsdag 19 maart dagelijks lichtshows met muziek. De lichtshow is ongeveer ieder half uur tussen 20.00 – 23.00 uur te zien. Dit zal dus zijn om 20:00, 20:30, 21:00, 21:30, 22:00 en 23:00 uur. Op zaterdag 9 en 16 maart en maandag 18 maart is er ook een lichtshow om 24:00 uur. Zeker de moeite waard om een kijkje te nemen!

Leuk weetje: de Falla Sueca – Literato Azorín heeft 16 keer de prijs voor mooiste lichtshow gewonnen en had in 2007 de grootste lichttunnel van 117 meter lang en 36 meter hoog! In 2023 werd de lichtshow gewonnen door Falla Cuba – Puerto Rico.

Vuurwerkstad

Valencia is een echte vuurwerkstad. Met feestdagen (bijvoorbeeld op 9 oktober – De dag van Valencia – met een bijzonder lange vuurwerkshow van wel ruim 30 minuten) of tijdens bruiloften vliegen de knallen je om de oren.

Mascleta

De Valencianen houden dus wel van het vuurwerk. Vooral de ‘mascleta’ is de favoriet. Zoek je op ‘mascleta’ op Google afbeeldingen? Dan zie je vrijwel alleen foto’s voorbij komen uit Valencia. De mascleta is een heftig soort knalvuurwerk. De knallen gaan in een bepaald ritme, waardoor je helemaal wordt meegenomen. Uiteindelijk werk je samen met het vuurwerk toe naar een hoogtepunt. Las Fallas is een echt mascleta feest. Bijna drie weken lang wordt dagelijks een mascleta afgestoken op het gemeentehuisplein Plaza Ayuntamiento. Het gehele plein wordt afgesloten en er wordt een hele installatie neergezet. De menigte moet op een paar meter afstand staan, achter hoge hekken.

Tien minuten voor het begin van de mascleta, hoor je één knal. Vijf minuten voor aanvang hoor je de volgende knal. Daarna, om precies 14.00 uur, begint het spektakel. Knallen, nog hardere knallen, nog hardere knallen… Je weet niet wat je meemaakt! Vuurwerk vliegt in het rond. De Valencianen houden hun adem in… tot de laatste knal komt! Daarna barst het geklap uit. De Valencianen zijn tevreden. Op naar de volgende mascleta!

Nit del Foc

Elk jaar vindt in het Turia Park dé grootste vuurwerkshow van Las Fallas plaats tijdens de Nit del Foc. Ongeveer twintig minuten lang wordt er prachtig, spectaculair en overweldigend siervuurwerk afgestoken. Ieder jaar komen er ongeveer zo’n 500.000 mensen op dit spektakel af. Dit jaar vindt de Nit del Foc plaats in de nacht van 18 maart op 19 maart 2024 om 00.00 uur.

Wees voorbereid

Las Fallas is niet een feest wat alleen overdag plaatsvindt. ’s Nachts gaan de feestjes gewoon door. In de hoofdweek van Las Fallas tussen 15 en 19 maart wordt iedereen gewekt tussen 6:30 – 8:00 met een parade door de straten, vuurwerk, fluitjes, noem het maar op. Dit heet “La Despertà”. Vergeet dus niet je oordoppen mee te nemen!

Mascleta vanaf een balkon of terras

Wat ook een ervaring is, is om de mascleta van bovenaf te bekijken. Bij een mascleta is het namelijk heel lastig om vooraan te staan en het hele spektakel te kunnen zien door de drukte. Dan kan je ervoor kiezen om de mascleta vanaf een balkon te bekijken. Dit zijn vaak balkonnetjes van bedrijven die dit verhuren tijdens Las Fallas.

Esfera Sports mk & events
De prijs is afhankelijk van de dag/tijd/grootte van het balkon, eventueel met open bar of privé balkon. Reserveren kan via de website.

My Balcony
Een officiële website waarop balkonnetjes worden verhuurd in meerdere steden, is My Balcony. Tijdens Las Fallas worden hier meerdere balkonnetjes aangeboden. Handig is dat er via deze website kan worden aangegeven met hoeveel personen je het balkon wil delen, op welke verdieping je wil staan, tot welke prijs je wil betalen en hoeveel sterren de aanbieder heeft. De balkonnetjes hebben namelijk reviews, handig! Reserveren kan via de website.

Fallera Mayor

Een droom van vele Valenciaanse meisjes is om ooit ‘Fallera Mayor’ te zijn. Maar wat is de Fallera Mayor nu precies? Sinds 1931 wordt elk jaar in Valencia de Fallera Mayor en de Fallera Mayor van de kinderen gekozen. Zij is eigenlijk een soort Prinses Carnaval, maar dan met vele taken en verantwoordelijkheden. Het gehele jaar is ze bij officiële plechtigheden aanwezig én krijgt ze natuurlijk de titel Fallera Mayor. De fallera’s hebben een speciaal uiterlijk. Ze hebben prachtige jurken en een bijzonder kapsel. Het is een heel herkenbaar beeld voor Valencia.

In 2024 is de Fallera Mayor María Estela Arlandis Ferrando en de Fallera Mayor Infantil Marina García Arribas. Ben je benieuwd naar het leven van de Fallera Mayor? María deelt veel van haar leven als Fallera Mayor op haar Instagramaccount. Je kunt hier een kijkje nemen.

Hoe wordt de Fallera Mayor gekozen?

Het uitkiezen van de Fallera Mayor bestaat uit drie stappen en gebeurt heel democratisch. Deze stappen zijn hetzelfde voor de Fallera Mayor en de Fallera Mayor van de kinderen.

Stap 1

Elke Fallasvereniging kiest één tot drie vrouwen en meisjes uit die zij kandidaat willen stellen voor de Fallera Mayor. Dit is de voorselectie.

Stap 2

Vervolgens komen deze fallera’s voor een jury. Deze jury bestaat uit getalenteerde mensen van verschillende beroepen (bijvoorbeeld journalisten, Fallas ontwerpers etc.) en Fallas gerelateerde mensen (eerdere Fallera Mayors, voormalige directeuren van de Centrale Fallas Raad). Deze jury kiest uit de voorselectie de dertien beste fallera’s.

Stap 3

Een andere jury kiest uit deze dertien fallera’s het meisje dat zij als Fallera Mayor zien. Zij is dan de Fallera Mayor voor dat jaar. Het jaar erop begint weer bij stap één.

Een geschiedenislesje

Deze vorm van democratisch verkiezen, werd in 1931 ingesteld en liep door tot 1936. Daarna was de Spaanse Burgeroorlog. Las Fallas werd toen niet gevierd en er werden ook geen Falleras Mayores gekozen.

In de jaren daarna was Spanje geen vrij land. Het viel onder de dictatuur van Franco. Las Fallas werd anders gevierd. Er was geen satire, geen commentaar op de overheid. Ook de Fallera Mayor werd anders gekozen. Voorheen gebeurde dat democratisch. In deze tijd werd de Fallera Mayor direct gekozen.

Na de val van de dictatuur was Spanje weer vrij… Ook Las Fallas! Beelden konden weer humor en satire hebben. De Fallera Mayor werd ook weer democratisch gekozen met het eerdergenoemde systeem.

Fallas kleding

De leden van een Fallas vereniging die niet als fallera/fallero gekleed gaan, zie je vaak in fleecetruien/vesten met daarop de naam van hun vereniging. De dames hebben natuurlijk prachtige jurken aan, het kostuum ‘traje fallera’, maar ook voor de mannen is er een traditioneel pak, namelijk het ‘traje de saragüell’, iets simpeler van uitvoering dan de spectaculaire jurken, schoenen en kapsels van de dames.

Door de jaren heen

Wat misschien wel leuk is om te weten, is dat de outfit van de dames niet is ontstaan door Fallas. Deze kostuums vinden hun oorsprong in de 16e eeuw en waren in eerste instantie het werkkostuum van de Valencianen. Dit is langzaamaan veranderd naar jurken met meer elegantie en meer details die eigenlijk alleen tijdens speciale gelegenheden werden gedragen. Deze variant van feestkostuums zie je vandaag de dag terug in allerlei stijlen. Zo zijn er jurken die meer richting een Franse stijl of plattelandstijl gaan.

Kapsel

In eerste instantie denk je misschien: “Zo wat hebben die dames allemaal lang haar”, als je fallera’s voorbij ziet komen. Alle fallera’s hebben mooi vlechtwerk aan beide zijkanten van het hoofd (ook wel ‘rodetes’ genoemd) en dan ook nog aan de achterkant een mooi vlechtwerk. Het kan natuurlijk zijn dat er iemand bij zit die echt zo lang en dik haar heeft om dit op die manier te kunnen vlechten, maar over het algemeen zijn het haarstukjes die in hun haar worden gezet met spelden en kammen.

Als je zo’n haarstukje wil kopen, dan kan je kiezen voor synthetisch haar of echt natuurlijk haar in de kleur die bij jouw haarkleur past. Deze worden dan met hele mooie spelden en kammen vastgezet. Als een fallera geluk heeft, is er iemand in de familie/vriendenkring of iemand van de fallasvereniging die dit kapsel kan maken, maar anders zijn er ook veel kapperszaken in Valencia die dit aanbieden.

Ruzafa tijdens Las Fallas

Sieraden

Er zijn ook tal van mooi kammen, spelden, broches, oorbellen en andere sieraden die bij een fallera kostuum worden gedragen. Ook bij de sieraden kunnen keuzes gemaakt worden om voor namaak of voor authentieke materialen te kiezen.

De wijk Ruzafa is het bruisende hart tijdens Las Fallas. In deze wijk zijn onder andere de meeste Fallas verenigingen gevestigd en vind je prachtige straatverlichting. Deze wijk ligt ten zuiden van het stadscentrum en het staat tevens bekend als een van de hipste wijken van de stad.

Las Fallas is hier zelfs zo groot, dat Ruzafa is onderverdeeld in Ruzafa A en Ruzafa B. In elk deel zitten ongeveer tien ‘casals’, oftewel fallasverenigingen. Al deze casals kunnen ontzettend veel feest maken en geluid produceren. Dit zal je wel merken wanneer je tijdens Las Fallas in Ruzafa bent. In de wijk zijn partytenten opgezet en vinden veel concerten en feesten plaats.

Restaurants

Ben je in Ruzafa voor de Fallas gekte en wil je ergens een hapje eten? De straten Calle Cadiz en Calle Sueca zijn vol met leuke, gezellige, hippe en authentieke restaurantjes. Andere leuke eettips, winkeltjes en meer over de bezienswaardigheden van Ruzafa vind je op onze Ruzafa webpagina.

Straatfeestjes

De leukste en gezelligste straatfeesten tijdens Las Fallas 2024! We hebben hier de leukste feestjes voor je op een rijtje gezet, zodat jij weet waar je elke dag de beste ‘verbenas’ vindt! 

De ‘verbenas’ zijn meestal georganiseerd door en bij de Fallas verenigingen en ze zijn dus echt door heel Valencia te vinden. De optredens zijn vaak van lokale artiesten, zoals La Tríbu, Orquesta Grupo Top Zero, Vértigo, Twister, Límite, La Mundial Orquesta Show, Cougar Orchestra Group en meer. De toegang tot bijna alle feesten zijn gratis, ze beginnen vaak rond 22.00 of 23.00 uur en duren tot 4.00 uur. Dit jaar zijn er echter ook veel tardeo’s te vinden in de stad! Deze beginnen meestal rond een uur of 17.00 en duren tot 22.00 uur.

Muziekinstrumenten tijdens Las Fallas

Waar feest is hoort natuurlijk ook muziek bij, zo ook bij Las Fallas! Spanjaarden zijn dol op muziek en dat is natuurlijk nog leuker als het live muziek is.

Er zijn verschillende muziekinstrumenten die je vaak terug hoort komen tijdens de optochten met fanfares en fallas verenigingen. Één van deze muziekinstrumenten is de ‘Dulzaina’. Dit instrument stamt af van de hobo familie en is een dubbel riet blazers instrument. Het instrument bestaat uit een kegelvormige houten buis van ongeveer 30 centimeter lang. In deze buis bevinden zich 7 gaten. Je ziet dit instrument in verschillende regio’s van Spanje terugkomen en dan dus vooral in Valencia. Je kan de Dulzaina op zichzelf gebruiken. Ook tijdens las Fallas zie je de Dulzaina regelmatig terugkomen. 

Het tweede instrument dat je vaak voorbij ziet komen in de Spaanse muziek cultuur is de ‘Tabal’. Het is een trommel die vaak bij verschillende soorten optochten makkelijk om de nek gedragen kan worden. Dit komt dus ook goed te pas tijdens Las Fallas. Tijdens de vele optochten wordt dit muziekinstrument vaak gebruikt. Je kan dus wel stellen dat het op het gebied van muziek en gezellige boel is tijdens Las Fallas. Aan muziek en sfeer zeker geen gebrek.
Leuk om te weten is dat regelmatig geoefend wordt door de muzikanten die deze instrumenten bespelen onder één van de bruggen naast de Ciudad de las Artes y de las Ciencias. Dit doen ze vooral vanwege de goede galm.

De leukste markten

Tijdens Las Fallas zijn er natuurlijk niet alleen maar feesten door de stad. Er zijn namelijk ook een heleboel leuke mercadillos, oftewel markten, die je tijdens Fallas kunt bezoeken! Er zijn typische Fallas mercadillos die georganiseerd zijn door Fallas verenigingen, maar ook mercadillos georganiseerd door andere partijen. Genoeg afwisseling in de organisatie dus! Je vindt hieronder een overzicht van alle marktjes.

Andere evenementen

Fallas snacks

Tijdens Las Fallas verorberen de Valencianen veel ‘dulces’, oftewel zoetigheden. De favorieten zijn churros, buñuelos en porras. De meesten kennen ‘churros’ wel. Dit zijn deegachtige stokjes die worden gefrituurd met eenzelfde soort smaak als oliebollen. Deze worden met kristalsuiker gegeten. Tijdens Las Fallas kom je heel veel kraampjes op straat tegen waar ze churros verkopen. Niet alleen de naturel versie; de churros zijn ook in chocolade gedoopt of in allerlei kleuren.

Buñuelos

De andere favoriete zoete snack van de Valencianen, is de buñuelo. In principe komen de smaak en de ingrediënten van de churro en buñuelo bijna overeen. Het verschil zit hem in de vorm en de ‘bite’. De buñuelo heeft de vorm van een donut en de churro is een stokje. Daarnaast is de buñuelo wat lichter qua bite. Ook is de buñuelo van pompoen gemaakt.

De buñuelo is een wereldwijde term voor allerlei verschillende recepten. In Argentinië is de buñuelo erg bekend als hapje wat je op elke hoek van de straat tegenkomt. Dit is meer een beignet; het zoete hapje wordt gevuld met slagroom. Daarnaast zijn er ook buñuelos die hartig zijn, bijvoorbeeld met kaas, kabeljouw of met serrano ham.

Paella Valenciana

Zoals je misschien wel weet, is Valencia de stad van de paella’s. Oorspronkelijk komt dit heerlijke gerecht uit de sinaasappelstad.

Veel mensen denken dat paella altijd met zeevruchten gemaakt wordt, maar dat is zeker niet het geval. In het Valenciaans staat het woord paella namelijk voor de grote, ronde pan waarmee gekookt wordt. De traditionele paella is de zogenoemde Paella Valenciana. Dit is een paella met konijn (conejo), kip (pollo) en soms slakken (caracol). Door de jaren heen zijn er in heel Spanje vele varianten van de paella ontstaan en je vindt bij de meeste restaurants dan ook vele opties op de kaart. Andere populaire paella’s zijn de Paella de Marisco (met zeevruchten zoals gamba’s, inktvis, mosselen) en de Paella de Bogavante (met kreeft). Er zijn ook vegetarische opties, vaak met een variëteit aan groenten (Paella de Verduras).

Saffraan

Een belangrijk ingrediënt van paella is de specerij saffraan. Dit geeft de rijst de welbekende gele kleur. Spanje is dan ook een van de grootste afnemers van deze specerij en je vindt het overal in de winkels. Een leuk idee voor een souvenir, zo haal je de Valenciaanse keuken in huis!

Paella tijdens Las Fallas

Paella is een onmisbaar element tijdens Las Fallas. Elke casal (Fallas vereniging) heeft op een bepaald moment tijdens het feest hun ‘paella dag’. Leden van de vereniging dagen elkaar dan uit om de beste paella te maken. Hoe dat in zijn werk gaat?

De straat waar de casal zich bevindt, wordt afgesloten. Er worden kleine hoopjes met zand gemaakt, daarop komt een ijzeren rek en daar bovenop de paellapan. Groepjes proberen elkaar dan te verslaan met hun meesterlijke paella. Ook de jongeren uit de casal doen mee. Zij denken dan de oudere generatie te kunnen verslaan… maar vaak veranderen de paella’s van de jongeren in pannen met paella papjes!

Helaas vinden de paella ‘wedstrijden’ vaak spontaan plaats of wordt dit pas laat bekend gemaakt. Vaak moet je geluk hebben om tegen zo’n feestje aan te lopen. Loop je door Valencia en kom je op de heerlijke geur af? Vaak is de paella alleen voor de leden, maar wanneer je gezellig een praatje maakt met een Fallas lid, mag je misschien wel even proeven!

Winkelen tijdens Las Fallas

Natuurlijk kan je in Valencia ook heel goed shoppen, maar misschien vind je het leuk om tijdens Las Fallas naar iets meer Fallas gerelateerde winkels te gaan. Waar shopt de Fallera Mayor bijvoorbeeld voor de stoffen van haar prachtige jurk? En waar kan jij een leuk Fallas aandenken scoren?

Tiendas de indumentaria

De fallera’s kopen hun prachtige stoffen en soms al hele jurken bij ‘tiendas de indumentaria’. Bij deze winkels kan je ontzettend veel prachtige stoffen kopen. Hiermee wordt traditionele klederdracht gemaakt, die je vooral tijdens Las Fallas ziet, maar ook bij andere feestdagen zoals Dia de la Comunidad Valenciana. Misschien vind je het leuk om bij een tienda de indumentaria binnen te lopen en de fallas stoffen in het echt te bekijken! 

Leuk om te weten:
Naast ‘Alvaro Moliner’ bevindt zich het familiebedrijf Espai Ripalda met allerlei Fallas accessoires en souvenirs, zoals ‘fallerina’s’ (ballerina’s). De openingstijden zijn van maandag t/m zaterdag van 10:00 – 14:00 en 16:50 – 20:30.

Fallas & ninots

Tijdens Las Fallas kom je verschillende ‘fallas’ (de beelden) tegen in diverse wijken. Elke falla bestaat uit een aantal ‘ninots’ (de poppen). Deze worden ‘s ochtends vroeg op 15 en 16 maart opgebouwd. Er zijn twee verschillende types fallas. De ‘Fallas Infantiles’ en de ‘Fallas’. Eerstgenoemde zijn kleinere beelden, met de hoogte tussen de lengte van een kind en een volwassene. De normale fallas zijn juist enorm groot. Sommige zijn wel 30 meter hoog!

Er is dus een onderscheid tussen de ‘grote’ en ‘kleine’ fallas. Daarnaast worden de fallas ook ingedeeld op prijscategorie. De categorie ‘Especial’ zijn de duurste fallas en vaak ook de mooiste. De winnende falla zit hier dan ook regelmatig tussen. ‘Ayuntamiento’ is de falla van de gemeente Valencia. Ook deze is vaak één van de duurdere fallas en is te bewonderen bij het Plaza Ayuntamiento. Er doen vaak tussen de 350 en 400 fallas mee tijdens Las Fallas. In 2014 waren het er 384 met een totale waarde van €5.204.510. In 2018 was de duurste falla € 200.000. Een gek idee dat een aantal jaar daarvoor de duurste falla nog 1 miljoen euro was! In 2018 werd er in totaal ruim 7 miljoen euro uitgegeven aan de fallas beelden.

Al deze beelden staan verspreid door heel Valencia. Vooral in de wijk Ruzafa kom je veel beelden tegen. Hier zijn namelijk veel casals gevestigd. 

Fallas do’s!

Mascletas

Wees ruim op tijd bij het Plaza Ayuntamiento voor de mascletas; denk aan minimaal een half uur van tevoren (wanneer je niet drie straten verderop wilt staan). Wil je een plekje redelijk vooraan, dan zijn de doordeweekse dagen op bijvoorbeeld 1, 2, 3, 4, 7, 8 en 9 maart nog misschien haalbaar. Een ander idee om vooraan te kunnen staan is om uren van tevoren klaar te gaan zitten met je picknickpakket op de dagen van 12 – 16 maart en in de weekenden.

Hapjes, drankjes en fun

Neem lekker een hapje (chips, zonnebloempitjes) en drankje (biertje) mee voor tijdens de mascleta, zoals de locals doen.

Haal churros en buñuelos ‘con chocolate’ (met warme chocolade) op straat. Let wel op dat je dit koopt bij een kraam waar ze verse churros en buñuelos aan het bakken zijn of net gebakken hebben.

Ga ’s avonds de wijk Ruzafa in waar prachtige falla’s staan en je bij één van de vele kraampjes een hapje kan scoren.

Graag even de heupen los gooien tijdens de avonden van 15, 16, 17 en 18 maart? Wandel dan vooral even kris kras door de wijken Canovas & Ruzafa. Elke Fallas vereniging organiseert zijn ‘eigen’ optredens en dj’s weer op andere momenten en dan kom je zeker wat podia tegen met karaoke, foute Spaanse Pop rockers of dj’s.

Voorbereiding

Spreek je Spaans? Koop vooral het tijdschrift ‘Turista Fallero’. Hierin staan bijna alle fallas beelden met prijzen, ontwerpers, korte uitleg in het Spaans etc.

Let op je spullen! Hoewel Valencia een veilige stad is, kunnen zakkenrollers tijdens grote evenementen nog wel eens hun slag slaan.

Elke fallas vereniging (er zijn er een paar honderd in Valencia) heeft zo zijn eigen programma. Als je langs zo’n vereniging wandelt, hebben sommige een bord met het dagprogramma buiten hangen waarop ook hun eigen ‘mascleta’ en ‘discomovil’ (dj’s en optredens) worden aangekondigd. Leuk om een kijkje te nemen als je ergens langswandelt.

Niet van plan om de hele nacht te feesten? Koop dan zeker even oordopjes (bij de apotheek ‘tapon de oido’)!

Maak nieuwe vrienden met iemand die een appartement (met balkon!) heeft bij een Falla in de speciale categorie (de grootste en duurste fallas beelden). Misschien kan je dan wel vanaf zijn/haar balkon de verbranding zien!

Spreek je met meerdere mensen af voor een mascleta? Maak dan goede afspraken! Rondom de mascleta is er regelmatig weinig bereik.

Voel je je niet top in mensenmassa’s? Kies dan vooral voor een (betaalde) plek op een balkon tijdens een mascleta en tijdens de verbranding van de beelden.

Fallas don’ts!

Feestjes

Het is 23:00 uur… Feestje? Uh… nee, vaak beginnen dj’s, bands etc. pas rond 00:00/01:00 uur met spelen.

Vuurwerk

Denk vooral niet dat er in Valencia dezelfde regelgeving is qua knalvuurwerk, geluidsoverlast etc. als in Nederland. Je merkt snel genoeg dat hier de regelgeving heeel anders is (tien dagen onbeperkt wanneer je wil hoe, hard je wil en waar je wil vuurwerk afsteken is daarvan één voorbeeld)!

Stop niet je vingers in je oren tijdens de keiharde mascletas! Beter kan je je oren openhouden en je mond openhouden. Dit verlicht de druk in je oren en zorgt ervoor dat je trommelvliezen niet breken.

Loop niet te dicht langs sommige schattige, kleine kinderen. Tijdens Las Fallas zijn ze druk in de weer met ‘petardos’, oftewel knalvuurwerk. Je zou misschien niet verwachten dat de schattige kleintjes hun ‘vuur’ graag op jou richten!

Doe geen leuke synthetische outfit aan tijdens de verbranding van de fallas beelden! Er kunnen soms brandende stukken door de wind worden meegenomen en uit de lucht vallen en dan is je gave synthetische outfit snel weg.

Fallasflaters

Ben je uitgenodigd bij een paella wedstrijd en maak je ook je eigen paella klaar? Drink niet te veel gin tonics, anders wordt jouw paella een soep met drijvende rijstkorrels erin.

Ga niet té dichtbij staan tijdens La Crema. Wanneer de beelden verbrand worden, kan het heeeeel erg warm worden!

Schrik niet wanneer je ’s ochtends om 07:00 gewekt wordt. Dit zijn de ‘despertas’, oftewel fallero’s en fallera’s die iedereen in de straten wekken met knalvuurwerk en hele ‘irritante’ fluitjes.

Kom naar Valencia tijdens Las Fallas

Eerlijk is eerlijk, de impact, de grootsheid en het plezier van Las Fallas zijn bijna niet met woorden te beschrijven. Het is dan ook aan te raden een bezoek aan dit geweldige feest op je bucketlist te zetten. Valencia en zijn inwoners zullen je met open armen ontvangen! Ga mee met onze Fallas tour of bestel onze digitale Fallasgids om alles uit je tijd in Valencia te halen tijdens Las Fallas!

Mocht je deze fantastische stad bezoeken buiten de Fallasperiode dan is een bezoek aan het Museo Fallero of het Museo Gremio de Artistas Falleros, twee musea over Fallas, een leuke tip.

Tips

• Boek op tijd een accommodatie! Aangezien er veel bezoekers naar Valencia komen tijdens Las Fallas, is het aan te raden om op tijd een accommodatie te boeken. De prijzen gaan snel omhoog! Voor enkele hotel aanraders kan je kijken op hotels in Valencia.
• Leukste avond. Wil je Fallas meemaken, maar niet drie weken lang ondergedompeld zijn in het feestgedruis? Kom dan 18 maart naar Valencia en maak het absolute hoogtepunt mee.
• Eigen veiligheid. Er vliegen nogal eens stukken brandend of gloeiend vuurwerk rond. Neem dus zelf voorzorgsmaatregelen. Kijk waar de wind vandaan komt (en ga daar dan vervolgens niet staan) en draag een (zonne)bril. Omdat de knallen soms best heftig zijn, is het verstandig om (als je dichtbij staat) je mond open te houden, waardoor de druk op je oren niet te groot wordt.